Św. Grzegorz Wielki – Dialogi , księga druga

Rozdział II

1. Pewnego jednak dnia, kiedy Benedykt był sam, przy­szedł kusiciel. Mały czarny pta­szek, zwany pow­szech­nie kosem, zaczął mu latać koło głowy tak na­tręt­nie czepiając się twarzy, że święty mąż mógłby go łatwo złapać ręką, gdyby tylko zechciał ją wy­ciąg­nąć. Skoro zaś zrobił znak krzyża, ptaszek od­le­ciał. Zaraz po jego zniknięciu doznał Benedykt tak sil­nej pokusy cielesnej, jakiej poprzednio nigdy nie doś­wiadczył. Ongiś widział pewną kobietę, któ­rą zły duch postawił mu teraz przed ocza­mi duszy, a pos­łu­żyw­szy się jej pięknością rozpalił taki ogień w sercu słu­gi Bożego, że nie mogąc zdusić owego płomienia mi­łości w swo­jej piersi, już zaczął rozważać, czyby na­mię­tności nie ulec i nie porzucić pustkowia.

2. Nagle jed­nak spłynęła nań łaska Boża: Oprzy­to­mniał, a wi­dząc gęsto rosnące tuż obok krzaki cier­nio­we i pokrzywy, zdarł z sie­bie ubranie i nagi rzucił się w ogień po­krzyw i na kolce cierni. Długo się w nich tarzał, a gdy wstał, całe jego ciało było po­ka­le­czone. Przez ra­ny zadane ciału usunął jednak cho­ro­bę, zagrażającą du­szy. Namiętność przemienił w ból, a przyjmując słusz­nie karę ognia ze­wnę­trzne­go zagasił ów zaka­za­ny ogień, który płonął w jego pier­si. Zwyciężył grzech, gdyż wybrał mniej groźny po­żar.

3. Od tej chwi­li, jak później sam mówił swo­im uczniom, po­ku­sa cielesna została w nim tak całkowicie pos­kro­mio­na, że nigdy już więcej nic podobnego nie odczuwał. Od­tąd wie­lu zaczęło już świat porzucać, by po­wie­rzyć się jego kierownictwu. Sam wolny od pokus, słusz­nie mógł innych uczyć cnoty. Podobnie i Moj­żesz postanowił, że lewici w wieku dwu­dziestu pię­ciu lat i starsi powinni tylko służyć, a dopiero od lat pięć­dziesięciu stają się straż­nikami świętych naczyń.

4. Piotr: Pojmuję coś niecoś ze znaczenia przy­to­czo­­ne­go tekstu Pisma Świętego, lecz, proszę, wy­ja­śnij mi to dokładnie.

Grzegorz: Wiadomo, Piotrze, że w młodości po­ku­sy cielesne są bardzo żywe, a po pięćdzie­siątce cia­ło chłodnie. Naczyniami świętymi są dusze wier­nych. Tak więc wybrani, dopóki doznają jeszcze po­kus, muszą podlegać władzy i służyć, muszą ponosić wie­le trudów i ciężko pracować. Kiedy zaś dojdą do wie­ku, który przynosi spokój duszy, bo ogień pokusy już wygasa, wówczas dopiero stają się strażnika­mi na­czyń świętych, gdyż mogą uczyć dusze.

5. Piotr: Przyznaję, że mnie przekonuje to, co mó­wisz. A skoro już dałeś mi klucz do zro­zumienia przy­toczonego tekstu, proszę, opo­wiadaj dalej życie owe­go świętego męża.

Tłum. Anna Świderkówna